به گزارش دکتر پرس به نقل از انجمن اچ پی وی ایران، در سال‌های اخیر، زگیل تناسلی در ایران به طور قابل توجهی در حال افزایش است و برخی کارشناسان از آن به‌عنوان یک سونامی خاموش یاد می‌کنند. این بیماری که ناشی از ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) است، اغلب بدون علامت باقی می‌ماند و همین ویژگی باعث شده تا انتقال آن به صورت پنهان ادامه یابد.
کمبود آگاهی عمومی، تابوهای فرهنگی در مورد بیماری‌های جنسی و دسترسی محدود به واکسیناسیون و غربالگری، همگی عواملی هستند که موج افزایش مبتلایان به زگیل تناسلی را در ایران تشدید کرده‌اند.
با توجه به این شرایط، بررسی دلایل رشد آمار و راهکارهای پیشگیری، اهمیت حیاتی پیدا کرده است تا از بروز عوارض جدی مانند سرطان دهانه رحم و گسترش بیشتر ویروس جلوگیری شود.
زمان خواندن: 7 دقیقه
سونامی زگیل تناسلی در ایران
در سال‌های اخیر، زگیل تناسلی در کشور به سرعت در حال گسترش است و متخصصان آن را به نوعی سونامی خاموش تشبیه می‌کنند. عامل اصلی این بیماری، ویروس HPV است که اغلب بدون علامت ظاهر می‌شود و افراد ناقل می‌توانند بدون اطلاع دیگران ویروس را منتقل کنند. پایین بودن آگاهی عمومی درباره علائم و راه‌های انتقال، تابوهای فرهنگی پیرامون بیماری‌های جنسی و تاخیر در مراجعه به پزشک، باعث شده است تعداد مبتلایان به زگیل تناسلی در کشور به طور مداوم افزایش یابد.
علاوه بر این، دسترسی محدود به واکسیناسیون HPV و نبود برنامه سراسری غربالگری زنان و مردان، کنترل بیماری را دشوار کرده است. واکسن گارداسیل که می‌تواند از ابتلا به انواع پرخطر HPV جلوگیری کند، هنوز جزو برنامه ملی واکسیناسیون در ایران نیست و هزینه بالای آن مانع استفاده گسترده می‌شود. ترکیب این عوامل، افزایش شیوع زگیل تناسلی در کشور را به یک چالش بهداشتی جدی تبدیل کرده است که نیازمند اطلاع‌رسانی گسترده و اقدامات پیشگیرانه فوری است.
وضعیت بیماری HPV در ایران
در سال‌های اخیر، آگاهی عمومی نسبت به ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) در ایران افزایش یافته اما همچنان بسیاری از افراد، حتی در شهرهای بزرگ، از جزئیات این بیماری، راه‌های انتقال و اهمیت پیشگیری از آن اطلاع کافی ندارند.
در ایران، به دلیل محدودیت‌های فرهنگی، سطح پایین واکسیناسیون و تاخیر در تشخیص اولیه، بیماری HPV ممکن است شیوع بالایی داشته باشد اما بسیاری از موارد شناسایی نمی‌شوند. بر اساس مطالعات محدود و گزارش‌های متخصصان، نرخ ابتلا در حال افزایش است و به ویژه جوانان و زوج‌های تازه ازدواج کرده در معرض خطر بیشتری قرار دارند.
اگر مسیر تشخیص و درمان بیماری HPV در ایران به درستی تعریف نشود، می‌توان انتظار افزایش بیماری‌های مرتبط از جمله سرطان دهانه رحم و زگیل‌های تناسلی را داشت. به طوری که در آینده‌ای نه چندان دور، سونامی زگیل تناسلی در ایران می‌تواند به یک فاجعه انسانی تبدیل شود.
شیوع بیماری HPV در ایران
تخمین دقیق شیوع بیماری HPV در ایران به دلیل نبود آمار ملی رسمی دشوار است؛ اما تحقیقات پراکنده در تهران، اصفهان، مشهد، شیراز و تبریز نشان می‌دهد که بین ۱۰ تا ۲۵ درصد زنان و مردان فعال جنسی به یکی از انواع HPV مبتلا هستند. در مطالعه‌ای که در دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام شد، حدود ۲۰ درصد از زنان مراجعه‌کننده ناقل ویروس بودند و بسیاری بدون هیچ علامتی تشخیص داده شدند.
شیوع بالاتر در سنین ۲۰ تا ۳۵ سال مشاهده می‌شود. نکته نگران‌کننده این است که HPV اغلب بدون علامت باقی می‌ماند اما همچنان قابلیت انتقال دارد. انواع پرخطر ویروس، مانند HPV 16 و 18 که با سرطان دهانه رحم مرتبط هستند، در بخش قابل توجهی از نمونه‌ها شناسایی شده‌اند. نبود برنامه منسجم غربالگری و محدودیت واکسیناسیون عمومی، این مسئله را جدی‌تر می‌کند و ضرورت سیاست‌گذاری جدی برای کنترل بیماری HPV در ایران را برجسته می‌سازد.
تاثیر عوامل فرهنگی و اجتماعی
یکی از چالش‌های کنترل بیماری HPV در ایران، تاثیر عمیق فرهنگ و مسائل اجتماعی است. در بسیاری از خانواده‌ها، صحبت درباره بیماری‌های جنسی تابو محسوب می‌شود و بیماران، به ویژه زنان، از مراجعه به پزشک یا انجام آزمایش پاپ اسمیر خودداری می‌کنند. همچنین مردان ناقل بدون علائم، ممکن است در روابط متعدد ویروس را منتقل کنند.
آگاهی عمومی درباره HPV و واکسن گارداسیل در بسیاری از مناطق کشور پایین است. بسیاری از خانواده‌ها اطلاع ندارند که زگیل‌های تناسلی می‌تواند نشانه ویروس HPV باشد. این فضا باعث می‌شود درمان به تاخیر بیفتد و بسیاری از بیماران درمان کامل دریافت نکنند. آموزش همگانی در مدارس، دانشگاه‌ها و رسانه‌ها، از ضروری‌ترین اقدامات برای کنترل انتقال بیماری HPV در ایران است.
نقش غربالگری در کاهش نرخ ابتلا
غربالگری منظم، به ویژه برای زنان، نقش کلیدی در مدیریت بیماری HPV در ایران دارد. متاسفانه، برخلاف کشورهای پیشرفته، تست پاپ اسمیر و HPV تست هنوز جزو برنامه‌های سراسری و رایگان در ایران نیستند. این مسئله باعث می‌شود بسیاری از موارد تنها زمانی شناسایی شوند که علائم جدی مانند زگیل یا تغییرات سلولی ظاهر شوند. شاید همین موضوع باعث شده تا زگیل تناسلی در ایران به صورت یک سونامی جلوه پیدا کند.
با گسترش آزمایش‌های PCR برای تشخیص ژنوتیپ‌های پرخطر و در دسترس شدن آن در کلینیک‌های خصوصی، امکان تشخیص زودهنگام فراهم شده است، اما هزینه بالا و پوشش ناقص بیمه، مانع استفاده گسترده می‌شود. ایجاد کلینیک‌های تخصصی با حمایت دولتی و برنامه‌ریزی برای درمان اولیه HPV می‌تواند به کاهش چشمگیر سرطان‌های مرتبط با ویروس کمک کند. توسعه زیرساخت غربالگری برای مردان نیز ضروری است؛ چرا که مردان ناقل خاموش ویروس هستند.
جایگاه واکسیناسیون HPV در ایران
یکی از موثرترین راهکارهای جهانی برای کنترل بیماری HPV در ایران، واکسیناسیون پیش از شروع فعالیت جنسی است. واکسن گارداسیل می‌تواند تا ۹۰ درصد از ابتلاهای پرخطر جلوگیری کند اما در ایران هنوز جزو برنامه واکسیناسیون ملی نیست و تنها به صورت خصوصی و با هزینه بالا در دسترس است.
در کشورهای دیگر، واکسیناسیون HPV بخشی از برنامه سلامت مدارس است و حتی برای پسران نیز توصیه می‌شود. در ایران، با توجه به رشد آمار ابتلا و حساسیت اجتماعی، لازم است کمپین‌های اطلاع‌رسانی درباره ایمنی و کارایی واکسن راه‌اندازی شود. همچنین، تسهیل واردات واکسن، تولید داخلی با کیفیت و همکاری وزارت بهداشت و سازمان‌های بیمه‌گر، از اولویت‌های حیاتی در کاهش شیوع بیماری HPV در ایران به شمار می‌رود.
چرا آمار مبتلایان به زگیل تناسلی در ایران رو به افزایش است؟
افزایش آمار مبتلایان به زگیل تناسلی در کشور ناشی از چند عامل مهم است. نخست، آگاهی عمومی نسبت به این بیماری و ویروس HPV به عنوان عامل اصلی زگیل تناسلی، هنوز پایین است و توجه به این معضل ضرورت دارد. بسیاری از افراد نمی‌دانند که زگیل‌های تناسلی می‌توانند علامت یک ویروس پنهان باشند و به همین دلیل از مراجعه به پزشک یا انجام آزمایش‌های تشخیصی خودداری می‌کنند. این کم‌اطلاعی باعث می‌شود افراد ناقل بدون علامت، ویروس را به دیگران منتقل کنند و چرخه انتقال ادامه یابد.
عامل دوم، شامل محدودیت دسترسی به واکسیناسیون و غربالگری می‌شود. واکسن گارداسیل که می‌تواند از ابتلا به انواع پرخطر HPV جلوگیری کند، هنوز جزو برنامه ملی واکسیناسیون نیست و دسترسی به آن برای بسیاری از افراد محدود و هزینه‌بر است. همچنین، نبود برنامه سراسری و منظم برای غربالگری زنان و مردان باعث می‌شود بسیاری از موارد تنها زمانی شناسایی شوند که زگیل یا تغییرات سلولی ظاهر شده و درمان پیچیده‌تر شود.
ترکیب این عوامل فرهنگی، آموزشی و دسترسی محدود به خدمات پزشکی، اصلی‌ترین دلیل افزایش مبتلایان به زگیل تناسلی در کشور است.
نتیجهگیری
در این گزارش به سونامی زگیل تناسلی در ایران پرداختیم. بیماری HPV در ایران به دلیل محدودیت‌های فرهنگی، کمبود برنامه واکسیناسیون و عدم غربالگری سراسری، در حال گسترش است. آموزش همگانی، ایجاد کلینیک‌های تخصصی و پوشش واکسیناسیون، مهم‌ترین راهکارها برای کاهش شیوع و جلوگیری از عوارض جدی مانند سرطان دهانه رحم محسوب می‌شوند. با اجرای این اقدامات، می‌توان به تدریج شاهد کنترل و کاهش موارد ابتلا در سال‌های آینده بود.
سوالات متداول
آیا HPV همان سرطان است؟
جواب: خیر، HPV یک ویروس است و خود سرطان نیست، اما برخی انواع پرخطر آن می‌توانند باعث سرطان دهانه رحم و سایر سرطان‌های تناسلی شوند.
آیا زگیل تناسلی موجب سرطان می‌شود؟
بیشتر زگیل‌های تناسلی بی‌خطر هستند، اما برخی انواع پرخطر HPV می‌توانند در درازمدت منجر به سرطان شوند.
آیا اچ پی وی قابل درمان است؟
ویروس HPV به طور کامل درمان نمی‌شود، اما ضایعات ناشی از آن مثل زگیل تناسلی با روش‌های پزشکی قابل حذف هستند.
آیا زگیل تناسلی بدون درمان خوب می‌شود؟
جواب: گاهی زگیل تناسلی خودبه‌خود ناپدید می‌شود، اما ویروس در بدن باقی می‌ماند و امکان بازگشت یا انتقال آن وجود دارد.
