اندازه گردن می‌تواند خطر سکته مغزی و حمله قلبی را نشان دهد. در دنیای پزشکی، شاخص‌های زیادی برای ارزیابی سلامت قلب و عروق وجود دارد؛ از جمله شاخص توده بدنی (BMI)، نسبت دور کمر به باسن و فشار خون. اما پژوهش‌های جدید نشان می‌دهند که یک معیار ساده و کمتر شناخته شده نیز می‌تواند نقش مهمی در پیش‌بینی بیماری‌های قلبی و متابولیک ایفا کند: اندازه دور گردن.
بر اساس یافته‌های اخیر، اندازه‌گیری دور گردن می‌تواند اطلاعات ارزشمندی درباره توزیع چربی در بدن، به ویژه چربی‌های احشایی خطرناک، ارائه دهد. این چربی‌ها با بیماری‌هایی مانند فشار خون بالا، دیابت نوع ۲، آپنه خواب و حتی سکته قلبی و مغزی مرتبط هستند.
در این مقاله، به بررسی علمی این شاخص جدید، ارتباط آن با بیماری‌های مزمن، روش اندازه‌گیری صحیح و راهکارهای کاهش خطرات احتمالی خواهیم پرداخت. اگر به سلامت قلب خود اهمیت می‌دهید، این مطلب را از دست ندهید.
زمان خواندن: 5 دقیقه
اندازه گردن می‌تواند خطر سکته مغزی و حمله قلبی را نشان دهد
تا امروز، پزشکان برای ارزیابی خطر بیماری‌های قلبی و متابولیک از شاخص توده بدنی (BMI) و نسبت دور کمر به باسن استفاده می‌کردند. اما پژوهشگران دانشگاه کینگستون انگلستان معتقدند که اندازه‌گیری دور گردن می‌تواند شاخصی دقیق‌تر و سریع‌تر برای پیش‌بینی بیماری‌هایی مانند فشار خون بالا، دیابت نوع ۲، آپنه خواب و حتی سکته قلبی و مغزی باشد. این روش ساده، تنها چند ثانیه زمان می‌برد اما می‌تواند تصویری دقیق از وضعیت سلامت فعلی و آینده فرد ارائه دهد.
گردن بزرگتر؛ زنگ خطری برای قلب و عروق
پژوهشگران هشدار می‌دهند که دور گردن بیش از ۴۳ سانتی‌متر در مردان و ۳۵.۵ سانتی‌متر در زنان می‌تواند نشانه‌ای از تجمع چربی‌های خطرناک در ناحیه بالاتنه باشد. این چربی‌ها اسیدهای چرب آزاد تولید می‌کنند که در عملکرد کلسترول، قند خون و ریتم قلب اختلال ایجاد می‌کنند.
یکی از بیماری‌های مرتبط با گردن بزرگ، فیبریلاسیون دهلیزی (AF) است؛ اختلالی در ریتم قلب که می‌تواند منجر به لخته خون، سکته مغزی و نارسایی قلبی شود. همچنین، فشار خون بالا و دیابت بارداری نیز در افرادی با گردن بزرگتر شایع‌تر است.
این یافته‌ها نشان می‌دهند که اندازه‌گیری دور گردن می‌تواند به‌عنوان یک ابزار غربالگری ساده در مطب پزشکان مورد استفاده قرار گیرد و به شناسایی زودهنگام بیماران در معرض خطر کمک کند.
ارتباط گردن بزرگ با آپنه خواب و خطرات پنهان آن
در ادامه بررسی اندازه گردن می‌تواند خطر سکته مغزی و حمله قلبی را نشان دهد، یکی از خطرناک‌ترین پیامدهای گردن بزرگ، ابتلا به آپنه انسدادی خواب (OSA) (وقفه تنفسی در خواب) است. در این بیماری، عضلات پشت گلو در خواب بیش از حد شل می‌شوند و باعث توقف تنفس برای چند ثانیه تا بیش از یک دقیقه می‌گردند.
آپنه خواب نه‌تنها کیفیت خواب را کاهش می‌دهد، بلکه با افزایش خطر سکته قلبی، فشار خون بالا و تصادفات رانندگی مرتبط است. افراد مبتلا دچار خستگی مزمن، خواب‌آلودگی روزانه و کاهش تمرکز می‌شوند.
پژوهشگران تاکید می‌کنند که گردن بزرگ می‌تواند نشانه‌ای هشداردهنده برای بررسی وجود آپنه خواب باشد و تشخیص زودهنگام آن می‌تواند از عوارض جدی جلوگیری کند.
چربی احشایی و نقش گردن در شناسایی آن
چربی احشایی، نوعی چربی پنهان است که اطراف اندام‌های داخلی مانند کبد و قلب تجمع می‌یابد و با افزایش خطر مرگ زودرس مرتبط است. اندازه‌گیری دور گردن می‌تواند شاخصی غیرمستقیم برای شناسایی این نوع چربی باشد.
برخلاف چربی زیرپوستی، چربی احشایی به‌راحتی قابل مشاهده نیست اما تاثیرات مخربی بر متابولیسم بدن دارد. این چربی‌ها باعث افزایش مقاومت به انسولین، اختلال در تنظیم قند خون و افزایش التهاب در بدن می‌شوند.
پژوهشگران می‌گویند که گردن بزرگتر با سطح بالاتری از چربی احشایی همراه است و می‌تواند به عنوان زنگ خطری برای بررسی دقیق‌تر وضعیت متابولیک فرد عمل کند.
چگونه دور گردن خود را اندازه بگیریم؟
برای اندازه‌گیری صحیح دور گردن، کافی است یک متر نرم را دور باریک‌ترین قسمت گردن خود بپیچید. متر باید به‌صورت چسبیده اما بدون فشار زیاد قرار گیرد. این کار تنها چند ثانیه زمان می‌برد.
اگر عدد به دست آمده برای مردان بالای ۴۳ سانتی‌متر و برای زنان بالای ۳۵.۵ سانتی‌متر باشد، بهتر است با پزشک مشورت شود. البته این عدد به تنهایی تشخیص قطعی نیست اما می‌تواند نشانه‌ای از نیاز به بررسی‌های بیشتر باشد.
اندازه‌گیری دور گردن می‌تواند به عنوان بخشی از چکاپ‌های دوره‌ای سلامت در نظر گرفته شود؛ به ویژه برای افرادی که سابقه خانوادگی بیماری‌های قلبی یا متابولیک دارند.
راهکارهای کاهش چربی گردن و بهبود سلامت قلب
در ادامه بررسی اندازه گردن می‌تواند خطر سکته مغزی و حمله قلبی را نشان دهد، خبر خوب این است که با تغییر سبک زندگی می‌توان چربی ناحیه گردن و بالاتنه را کاهش داد. ورزش‌های هوازی مانند دویدن، شنا و دوچرخه‌سواری به افزایش ضربان قلب و سوزاندن چربی کمک می‌کنند.
تمرینات مقاومتی و وزنه‌برداری نیز در تقویت عضلات و کاهش چربی‌های موضعی موثر هستند. خواب با کیفیت شبانه نیز نقش مهمی در تنظیم متابولیسم و کاهش چربی‌های احشایی دارد.
تغذیه سالم شامل مصرف حبوبات، میوه‌ها، سبزیجات و پرهیز از کالری‌های خالی نیز به کاهش وزن و بهبود سلامت عمومی کمک می‌کند. این تغییرات ساده می‌توانند تاثیر چشمگیری در کاهش خطر بیماری‌های قلبی و متابولیک داشته باشند.
نتیجه‌گیری
اندازه دور گردن، شاخصی ساده اما قدرتمند برای ارزیابی خطر بیماری‌های قلبی، دیابت، آپنه خواب و چربی احشایی است. با اندازه‌گیری منظم و توجه به این علامت هشداردهنده، می‌توان گام‌های موثری برای پیشگیری از بیماری‌های جدی برداشت. پزشکان و متخصصان سلامت باید این شاخص را در کنار سایر معیارهای سنجش سلامت در نظر بگیرند. همچنین، افراد می‌توانند با آگاهی بیشتر، سبک زندگی خود را بهبود بخشند و از بروز بیماری‌های مزمن جلوگیری کنند.
سوالات متداول
آیا اندازه دور گردن به‌تنهایی برای تشخیص بیماری کافی است؟
خیر، اما می‌تواند به‌عنوان یک شاخص هشداردهنده در کنار سایر معیارها استفاده شود.
چه اندازه‌ای از گردن خطرناک محسوب می‌شود؟
برای مردان بالای ۴۳ سانتی‌متر و برای زنان بالای ۳۵.۵ سانتی‌متر می‌تواند نگران‌کننده باشد.
آیا می‌توان با ورزش و تغذیه اندازه گردن را کاهش داد؟
بله، ورزش‌های هوازی، تمرینات مقاومتی و تغذیه سالم می‌توانند چربی ناحیه گردن را کاهش دهند.
