خواب نوزاد یکی از مهم‌ترین عوامل در سلامت و رشد اوست اما متاسفانه هر ساله حدود ۳۵۰۰ نوزاد در آمریکا به دلیل خواب ناصحیح جان خود را از دست می‌دهند. واژه «خواب ایمن نوزاد» به مجموعه‌ای از توصیه‌ها گفته می‌شود که محیطی امن و مناسب برای خواب نوزاد از بدو تولد تا پایان سال اول زندگی فراهم می‌کند. بسیاری از والدین و پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها با این توصیه‌ها آشنا نیستند و همین موضوع می‌تواند تهدیدی جدی برای جان نوزاد باشد.
زمان خواندن: 5 دقیقه
قوانین جای خواب نوزادان
به گفته اولیویا بورجس، مدیر پرستاری بخش زایمان در بیمارستان مرکزی کانکتیکات، بسیاری از توصیه‌های مرتبط با خواب نوزاد در سال‌های اخیر تغییر کرده‌اند. در ادامه با مهم‌ترین اصول خواب ایمن نوزاد آشنا می‌شویم:
بیشتر بخوانید: ارتباط حساسیت به لاکتوز با کابوس‌های شبانه
1- نوزاد را روی سطح صاف و سفت بخوابانید
سطح خواب نوزاد باید کاملا صاف و سفت باشد، نه نرم و نه شیب‌دار. خواباندن نوزاد در تاب یا صندلی شیب‌دار می‌تواند خطر خفگی را افزایش دهد.
2- نوزاد را به پشت بخوابانید
مهم‌ترین اصل ایمنی برای خواب نوزاد، خواباندن او به پشت است. این وضعیت از انسداد راه تنفس جلوگیری می‌کند و طبق تحقیقات، خطر مرگ ناگهانی نوزاد (SIDS) را کاهش می‌دهد.
3- دمای اتاق را متعادل نگه دارید
اتاقی که نوزاد در آن می‌خوابد نباید بیش از حد گرم یا سرد باشد. دمای متعادل باعث جلوگیری از تعریق بیش‌ازحد یا سرماخوردگی نوزاد می‌شود.
4- از قنداق یا لباس خواب مخصوص استفاده کنید
استفاده از قنداق یا لباس‌خواب مخصوص به ثابت نگه‌داشتن وضعیت بدن نوزاد کمک می‌کند و مانع از پیچ‌وتاب‌های خطرناک او می‌شود.
چه وسایلی نباید در تخت نوزاد قرار بگیرند؟
یکی از اشتباهات رایج والدین، قرار دادن وسایل مختلف در تخت نوزاد است. اما آیا واقعاً این وسایل لازم هستند؟ در ادامه توصیه‌هایی در این زمینه می‌کنیم.
1- هیچ وسیله‌ای داخل تخت نوزاد نباشد
پتو، بالش، عروسک‌های نرم و حتی گارد تخت یا Crib bumper ممکن است در خواب باعث خفگی یا گیر افتادن سر نوزاد شوند. حتی اگر نوزاد شما هنوز حرکت زیادی نمی‌کند، قرار دادن این وسایل خطرناک است.
2- گارد تخت خطر خفگی دارد
برخلاف تصور رایج، گاردهای کناری تخت نوزاد نه تنها ایمن نیستند بلکه می‌توانند باعث گیر افتادن سر نوزاد و خفگی شوند. سازمان‌های ایمنی نوزاد استفاده از آن‌ها را ممنوع کرده‌اند.
هم‌خوابگی با نوزاد؛ نه گفتن به یک باور قدیمی
در بسیاری از فرهنگ‌ها، خوابیدن نوزاد کنار مادر یا پدر در یک تخت نشانه محبت و مراقبت است. اما واقعیت این است که هم‌خوابگی یک خطر بالقوه محسوب می‌شود. نوزاد در تخت والدین ممکن است توسط بالش، پتو یا حتی بدن والدین پوشانده شود که احتمال خفگی او را بالا می‌برد.
توصیه متخصصان این است که کودک و پدر و مادر در یک اتاق باشند اما با دو تخت مجزا. بهترین کار این است که نوزاد در تخت مخصوص خود بخوابد اما در همان اتاقی که والدین حضور دارند. این کار باعث افزایش ایمنی و در عین حال آرامش والدین می‌شود.
نقش بیمارستان‌ها در آموزش اصول خواب نوزاد
در سال‌های اخیر، آگاهی از اصول خواب نوزاد و اهمیت رعایت نکات ایمنی در زمان خواب به یکی از دغدغه‌های مهم والدین و مراقبان کودک تبدیل شده است. ایجاد محیطی ایمن و بدون خطر برای خواب نوزاد می‌تواند از بروز حوادث ناگوار و مرگ‌ومیرهای مرتبط با خواب جلوگیری کند. بر اساس جدیدترین تحقیقات، آموزش خانواده‌ها درباره نحوه صحیح خواباندن نوزاد نقش کلیدی در کاهش خطرات احتمالی دارد. والدین باید بدانند که نوزاد باید به پشت، روی سطح صاف و بدون هیچ‌گونه وسایل اضافی مانند بالش یا اسباب‌بازی خوابانده شود تا ایمنی کامل فراهم شود.
بیشتر بخوانید: تاثیر خیال‌پردازی بر یادگیری
ترویج فرهنگ ایمن‌سازی فضای خواب نوزاد نیازمند آموزش‌های منظم، مستمر و قابل فهم برای تمامی اعضای خانواده است. با استفاده از روش‌های آموزشی متنوع مانند مشاوره حضوری، بروشورها، ویدیوهای آموزشی و کمپین‌های آنلاین، می‌توان دانش والدین را نسبت به استانداردهای خواب ایمن افزایش داد. هرچه خانواده‌ها آگاه‌تر باشند، احتمال بازگشت نوزادان به محیطی امن و بدون خطر بیشتر می‌شود. درواقع، آموزش اصول خواب نوزاد نه‌تنها اقدامی پیشگیرانه، بلکه یکی از مؤثرترین راه‌ها برای حفظ جان کودکان در سال اول زندگی آن‌هاست.
نتیجه‌گیری
رعایت نکات خواب نوزاد کار سختی نیست؛ فقط کافی است چند اصل ساده را رعایت کنیم. خواباندن نوزاد به پشت، پرهیز از وسایل اضافی در تخت و اجتناب از هم‌خوابگی، سه اصل حیاتی برای خواب ایمن هستند. به عنوان والدین یا مادربزرگ و پدربزرگ، این مسئولیت بر عهده ماست که با آگاهی، آینده‌ای سالم و ایمن برای نوزادان بسازیم.
سوالات متداول
خواب نوزاد باید در چه وضعیتی باشد؟
نوزاد باید به پشت خوابانده شود و روی سطحی صاف و سفت قرار گیرد.
آیا می‌توان از پتو یا بالش در تخت نوزاد استفاده کرد؟
خیر، استفاده از پتو، بالش یا عروسک نرم در تخت نوزاد ممنوع است و خطر خفگی را افزایش می‌دهد.
آیا خوابیدن نوزاد کنار مادر در تخت مشترک خطرناک است؟
بله، هم‌خوابگی با نوزاد یکی از عوامل مرگ‌های ناگهانی در خواب محسوب می‌شود.
دمای اتاق نوزاد باید چقدر باشد؟
دمای اتاق باید متعادل باشد؛ نه خیلی گرم و نه خیلی سرد. بهترین دما بین ۲۰ تا ۲۲ درجه سانتی‌گراد است.
آیا قنداق کردن نوزاد مفید است؟
بله، تا حدود ۲ تا ۳ ماهگی می‌توان نوزاد را قنداق کرد؛ البته به شرطی که پاها آزاد باشند و قنداق بیش‌ازحد سفت نباشد.
