خواب یکی از ستون‌های اصلی سلامت انسان است و بی‌نظمی در الگوهای خواب می‌تواند پیامدهای جدی به همراه داشته باشد. اما خواب نامنظم باعث چه می‌شود؟ مطالعات جدید نشان می‌دهند که بی‌نظمی در خواب نه تنها کیفیت زندگی را کاهش می‌دهد بلکه خطر ابتلا به 172 بیماری مختلف را نیز افزایش می‌دهد. این بیماری‌ها شامل مشکلاتی چون زوال عقل، پارکینسون، دیابت نوع دو و حتی بیماری‌های کبدی و کلیوی هستند. یافته‌های علمی اخیر بار دیگر اهمیت خواب منظم و باکیفیت را برجسته می‌کند.
زمان خواندن: ۳ دقیقه
خواب نامنظم با 172 بیماری ارتباط دارد
به گزارش دکتر پرس، یک تحقیق گسترده که در مجله Health Data Science منتشر شده، با بررسی داده‌های پزشکی بیش از ۸۸ هزار بزرگسال از پایگاه داده UK Biobank، نشان داد که خواب نامنظم باعث چه می‌شود: این عادت ناسالم با طیف وسیعی از بیماری‌های مزمن ارتباط دارد.
نتایج این مطالعه نشان می‌دهد:
- خواب نامناسب و بی‌نظم با ۱۷۲ بیماری مختلف ارتباط مستقیم دارد.
- در ۹۲ بیماری، خطر ابتلا بیش از ۲۰ درصد افزایش یافته است.
- در ۴۲ بیماری، احتمال ابتلا حتی دو برابر شده است.
بیماری‌هایی مانند زوال عقل، پارکینسون، دیابت نوع دو، فیبروز و سیروز کبدی، و نارسایی حاد کلیه از جمله بیماری‌هایی هستند که بیشترین ارتباط را با بی‌نظمی خواب دارند.
نظر متخصصان درباره خواب نامنظم چیست؟
دکتر کینگ چن، نویسنده اصلی این مقاله، می‌گوید: «مدت زمان خواب تنها یک بخش ماجراست. نظم خواب، یعنی داشتن ساعت خواب و بیداری ثابت، نقش بسیار مهمی در سلامت بدن دارد.» او هشدار می‌دهد که حتی اگر فرد ساعات زیادی بخوابد، اما زمان خواب و بیداری‌اش ثابت نباشد، همچنان در معرض بیماری‌های مزمن خواهد بود.
دکتر دانیل ترونگ، متخصص مغز و اعصاب، تاکید می‌کند که یافته‌های اخیر تعریف تازه‌ای از خواب خوب ارائه می‌دهند: خوابی که علاوه بر مدت زمان کافی، از نظم در زمان‌بندی برخوردار باشد. چنین نظمی می‌تواند بر سلامت قلب، مغز، سیستم ایمنی و عملکردهای حیاتی بدن اثر مثبت بگذارد.
همچنین دکتر کیتی مک کالر از بیمارستان عمومی ماساچوست یادآور می‌شود که خواب ناکافی و نامنظم، یک عامل تشدید کننده برای بیماری‌های مزمن است و باید در برنامه‌های پیشگیری و درمانی جدی گرفته شود.
چگونه خواب خود را منظم کنیم؟
این پژوهش نشان می‌دهد که برخلاف عواملی چون ژنتیک یا سن، الگوهای خواب قابل اصلاح هستند. به گفته دکتر جیمی یوهانس، برای بهبود کیفیت خواب باید:
- زمان خواب و بیداری مشخصی تنظیم شود.
- محیط خواب تاریک، خنک و آرام نگه داشته شود.
- در طول روز در معرض نور خورشید قرار گرفت.
- نزدیک زمان خواب، از نور زیاد و وسایل دیجیتال پرهیز کرد.
این تغییرات ساده می‌توانند به هماهنگی بدن با چرخه طبیعی شب و روز کمک کنند و خطر بروز بیماری‌های ناشی از خواب نامنظم را کاهش دهند.
نتیجه‌گیری
خواب نامنظم باعث چه می‌شود؟ بر اساس شواهد علمی، این عادت ناسالم می‌تواند محرک بیش از ۱۷۰ بیماری مزمن از جمله زوال عقل، دیابت نوع دو، پارکینسون و بیماری‌های کبدی و کلیوی باشد. اهمیت خواب در سلامت بدن را نباید دست‌کم گرفت. تنظیم الگوهای خواب و پایبندی به یک برنامه منظم می‌تواند گامی بزرگ در پیشگیری از بیماری‌ها و ارتقاء کیفیت زندگی باشد.
سوالات متداول
خواب نامنظم باعث چه می‌شود؟
خواب نامنظم می‌تواند خطر ابتلا به ۱۷۲ بیماری از جمله زوال عقل، دیابت نوع ۲، پارکینسون و بیماری‌های کبدی و کلیوی را افزایش دهد.
آیا فقط مدت زمان خواب مهم است یا نظم آن هم اهمیت دارد؟
مدت زمان خواب مهم است اما تحقیقات نشان داده‌اند که نظم خواب نقش کلیدی‌تری در کاهش خطر بیماری‌ها ایفا می‌کند.
چه راهکارهایی برای داشتن خواب منظم وجود دارد؟
تنظیم ساعت خواب ثابت، قرار گرفتن در معرض نور خورشید در روز، کاهش نور مصنوعی در شب و آماده‌سازی محیط خواب می‌توانند کیفیت و نظم خواب را بهبود دهند.
آیا تغییر عادات خواب می‌تواند از بیماری‌ها جلوگیری کند؟
بله. برخلاف ژنتیک یا سن، الگوهای خواب قابل تغییر هستند و اصلاح آن‌ها نقش مهمی در پیشگیری از بیماری‌های مزمن دارد.
